Geachte concertbezoeker,
Namens het bestuur van Wassenaar Vocaliter, de leden en dirigent Frank de Groot heet ik u van harte welkom bij een bijzonder concert. U bent van ons gewend dat wij u meenemen op een muzikale reis en daar geeft de Johannes-Passion van Johann Sebastian Bach alle reden toe. Want met dit werk leverde hij de voltooiing van een ontwikkeling in de eredienst gedurende veertien eeuwen. Sinds de vierde eeuw was men in de kerken al doende geweest in de Stille Week het passieverhaal muzikaal te begeleiden.
In 1724, nog geen jaar na zijn aanstelling in Leipzig als cantor van de Thomaskirche,
voerde hij zijn versie van het lijdensverhaal uit, op Goede Vrijdag. In de tekst volgde hij vrijwel letterlijk de hoofdstukken 18 en 19 uit het evangelie van Johannes. Die auteur schrijft nuchter en verhalend en daarom meer dramatisch dan de andere evangelisten. In Bach´s tijd kwam de Italiaanse opera op. Dit inspireerde de componist tot meer dramatische effecten in de muzikale vormgeving van een aantal vrije teksten en zo ontstonden koren, aria´s en ariosi.
Zo is de Johannes- Passion geworden tot een opera in vijf bedrijven: de tuin, de hogepriesters, Pilatus, de kruisiging, de begrafenis. Het verhaal geeft aanleiding tot 14 dramatische koortjes: het volk, huichelachtige Schriftgeleerden, soldaten, sarrende omstanders. Twaalf koralen met teksten en melodieën uit de Lutherse kerkmuziek versterken de liturgische functie. De Johannes-Passion bevat acht aria’s : voor elke solist twee. Slechts twee aria’s worden ingeleid door een ariosa, een soort begeleidend recitatief.
Geachte toehoorder, blijf niet aan de zijlijn staan maar laat u meeslepen door Bach die u vanaf het eerste moment betrekt in deze tragedie. In de koralen worden ook wij allen tot hoofdpersonen in het lijdensverhaal. Ik wens u namens alle medewerkenden een memorabele muzikale avond toe.
Susanne Wensink, Voorzitter Wassenaar Vocaliter
